Rondje Sint Servaas

Onderstaande tekst is een samenvatting van een rondleiding voor de Broedermeesters op maandag 24 juni 2006 door mevr. Wolters. De bijbehorende foto's vindt u onder de knop "Foto's".

Binnenkomst Keizer Karel plein.

Origine KERK; eerste resten van ongeveer 300 n.C.
Lag toen buiten stadsmuur., langs oude weg van Tongeren naar Aken.
Deze loopt van Brusselsestraat schuin over Vrijthof naar Bredestraat en dan verder,
via oude Maasbrug bij verlengde van Eksterstraat.

PERSOON SERVAAS:Van oorsprong uit Armenie ( is historisch gegeven), was evangelie brenger en mocht sleutel dragen. Was Bisschop van Tongeren.

Boven in plafond bij Binnenkomst Keizer Karelplein, SLEUTEL: Stamt uit 9e eeuw. Een van de oudste afbeeldingen.

HOUTSNIJWERK bij deur dagkapel: eeuwenoud, vermoedelijk 16e eeuw.

BINNENGAAN KERK: PETRUSPORTAAL. ( zie beeld)
Dit was vroeger de buitenkant van de kerk, zie de beelden ( uilen), die zijn verweerd. 
Is ongeveer 400 jaar zo geweest.
Milieu vervuiling van jaren 60 tot 90 is groter dan de 400 jaar waaraan deze beelden zijn blootgesteld

Plafond kerk: rode balken was rand oude plafond, daarop plat dak.
In tijd van Gotiek, balken weg en uitbouw naar boven ,met VEEL LICHT.

Kijk links, grote openingen in muur, deze was oorspronkelijk gesloten, maar bij uitbouw doorgebroken en weer grote ramen ( veel licht).

KANTELEN : oorspronkelijke kleur: rood , groen, kleuren die het langste houden.
Tijdens restauratie was andere kleur al afgesproken toen rood/groen ontdekt werd.
3 betekenissen bij KANTELEN, was vroeger heel normaal:
MORAAL: eet niet te veel, bladeren etc van planten met MEDISCHE betekenis en verhaal zelf.

MARIABEELD: DATEERT VAN ONGEVEER 1260. Is uiterst zeldzaam dat een beeld van dergelijke leeftijd in deze staat gevonden wordt. Is uiteraard wel goed bijgehouden, er zitten ongeveer 7 verflagen overheen, maar oorspronkelijke beeld is in goede staat ( is ontdekt tijdens restauratie).

DUBBELE KANTEEL: ga er onder staan, wat ziet u dan?
Gezicht van “ waker” . deze deur gaf toegang tot ander gedeelte van de kerk, m.n. voor kanunniken ( vroegere gezagsdragers).
DUBBELE KANTEEL: over? Grapje?

ZIJKAPEL: praalgraf, afkomstig uit Dominicanerkerk.

CRYPTE: oude ( stenen) sarcofaag: was weg, weer gevonden door Cuijpers. Alle randen waren dichtgemetseld en er zat veel cement omheen.
Is weggehaald en toen zijn oorspronkelijke kleuren weer naar voren gekomen.
Is verder bij gewerkt.
Bevatte vroeger botten/resten van Monulphus en Gondulphus, Bischoppen van Maastricht.
Deze zijn nu elders ondergebracht.
Naast deze 2, nog Valentinus en Candiddus, en van de laatste is verder niets bekend.

Verder in CRYPTE: 
ACHTERIN , IN MUUR: opnieuw begraven overblijfselen van mensen die in deze kerk begraven lagen. Vroeger ongeveer 200.

KRUISBEELD boven altaar:
Toegeschreven aan Jan van Steffensweert, 15e eeuw.
Proporties van beeld zijn van kortbij wellicht vreemd, maar werd gemaakt om naar op te kijken, en vanuit die hoek klopt het perspectief uitstekend. Was een speciale techniek, die vroeger veel toegepast werd.

BEELD VAN SINT BARBARA: dateert ook van ongeveer dezelfde tijd als MARIABEELD.
Kon o.a. afgelezen worden uit klederdracht: strak bovenlijf, buik vooruit, typisch kenmerk van afbeeldingen van vrouwen in vroegere dagen, en mantel met gesp.

BIECHTSTOEL: 17E EEUWS. Uitermate zeldzaam houtsnijwerk, met name vanwege de kwaliteit.

BERGPORTAAL: dateert van ongeveer 1230. 
DEUR VAN BERGPORTAAL: romaans.
Linker pilaar: echte steunpilaar, loopt ook tot beneden door, rechter, is geen echte steunpilaar en is ook niet echt rond.
Beelden etc. vervaardigd door kunstenaars, die rondtrokken vanuit Italie, naar Frankrijk, naar Maastricht en weer verder.

BEELDEN BERGPORTAAL: veel discussie: van 1400 - 1500
Een beeld wordt toegeschreven aan Johannes, maar moet Samuel, de rechter zijn.
Te destilleren uit: gekruiste voeten ( wat links is moet rechts zijn, en wat rechts is , moet links zijn, geeft rechterlijke macht aan; mannelijk beeld met sik en hand aan sik, is teken van eed afleggen, rechts vrouwenfiguur).ronde schaal, zou Johannes moeten zijn, maar bleek geen ronde schaal te zijn bij restauratie, vergissing van de restaurateur.
Verder: Johannes draagt altijd een kleed van kameelhaar, en dat heeft deze figuur niet

SARCOFAAG achter in de kerk: Humbertus, met loden kruis.

Bij uitgaan: zie beelden in gang rechts, pas gerestaureerd.
Dateren van ongeveer 1400, zijn slachtoffer geweest van beeldenstorm, maar de kerk is verder behoed voor schade omdat de kanunniken, met hulp, de soldaten hebben kunnen tegenhouden.
Alleen deze beelden zijn beschadigd, gaten van pikhouwelen, gezichten weg.
Veel verflagen zijn eraf gehaald, toen werden beschadigingen pas zichtbaar.

Kerk tegenwoordig Basiliek, tijdens laatste restauratie door Paus uitgeroepen tot Basiliek,
In totaal ongeveer 400 vrijwilligers, die vaker in, rond, met deze kerk bezig zijn.